Wykonanie cięcia kierunkowego
Podczas obalania drzewa należy zawsze zaczynać od rzazu podcinającego (zwanego również cięciem czołowym) po tej stronie drzewa, na którą ma ono upaść. Dzięki temu można kontrolować kierunek upadku — jest to niezbędne w celu uniknięcia wypadków i urazów u osób biorących udział w wycince lub znajdujących się w pobliżu. Prawidłowy rzaz podcinający jest po prostu niezbedny do bezpiecznego obalenia drzewa.
Koncepcja obalania kierunkowego opiera się na stworzeniu „zawiasy” z drewna, która prowadzi drzewo podczas upadku. Zawiasa jest formowana przez rzaz podcinający i końcowy rzaz ścinający. Umiejscowienie, kąt i głębokość rzazu podcinającego mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia pożądanego kierunku upadku drzewa.
Jeśli obalanie kierunkowe to dla Ciebie nowość lub po prostu chcesz odświeżyć swoje umiejętności, zalecamy, aby zapoznać się z tematem Na czym polega obalanie kierunkowe.
Przed rozpoczęciem
Obalanie drzew może być niebezpieczne. Najlepszym sposobem na zachowanie bezpieczeństwa jest odpowiednie przygotowanie się. Zanim zaczniesz obalanie drzewa, dowiedz się więcej o bezpieczeństwie pracy pilarkami łańcuchowymi, odpowiednim sprzęcie oraz o tym, jak starannie zaplanować ścinkę.
Jeśli nie masz doświadczenia lub nie masz pewności — poproś specjalistę o pomoc i wskazówki.
Wybierz odpowiedni rzaz podcinający
Cięcie kierunkowe można wykonać na wiele różnych sposobów. W tym miejscu wyróżniamy cztery najczęściej stosowane i bezpieczne metody:
- Rzaz podcinający klinowy z poziomą dolna płaszczyzną podcięcia
- Rzaz podcinający klinowy z poziomą dolna płaszczyzną podcięcia o małym kącie rozwarcia
- Rzaz podcinający klinowy z dolną i górną płaszczyzną ukośną (rozwarty)
- Cięcie Humboldta / rzaz podcinający klinowy z poziomą górna płaszczyzną podcięcia
Podstawowe różnice pomiędzy tymi metodami to kąt rozwarcia, kolejność wykonywania cięć oraz miejsce wykonywania rzazu ścinającego.
Poniżej znajduje się krótki przewodnik po czterech metodach.
Guide
Rzaz podcinający
1. Rzaz podcinający klinowy z poziomą dolna płaszczyzną podcięcia
Zalecane do ścinania większości drzew na płaskim lub lekko pochyłym terenie. Bezpieczny i najprostszy sposób prawidłowego działania.
• Zalecana metoda: bezpieczna i niezawodna.
• Używana do większości celów w płaskim lub lekko pochyłym terenie.
• Ułatwia spotkanie się cięcia dolnego z górnym cięciem pod kątem, zapewniając precyzyjne ustalenie kierunku.
• Rzaz ścinający wykonuje się zgodnie z cięciem dolnym lub nieco powyżej, aby zminimalizować ryzyko rozłupywania.
+ Niska wysokość pniaka.
+ Zawiasa pozostaje nienaruszona niemal do momentu, aż drzewo nie uderzy w ziemię, zapewniając lepszą kontrolę.
2. Rzaz podcinający klinowy z poziomą dolna płaszczyzną podcięcia o małym kącie rozwarcia
Używane w niektórych częściach świata do ścinania drzew na płaskim lub lekko pochyłym terenie, nadaje się do drzew o skłonności do rozszczepiania.
• Może być stosowane do większości celów w płaskim lub lekko pochyłym terenie.
+ Niska wysokość pniaka.
+ Mniejszy kąt otwarcia (45–55°) oznacza, że zawiasa pęka wcześniej, co jest dobre dla drzew podatnych na rozłupywanie.
– Wyższe położenie rzazu obalającego może zwiększyć ryzyko rozłupywania.
– Uzyskanie odpowiedniego cięcia i rozmiaru zawiasy może być trudniejsze.
3. Rzaz podcinający klinowy z dolną i górną płaszczyzną ukośną (rozwarty)
To dobra metoda, gdy potrzebujesz jeszcze większej kontroli, ponieważ zawiasa pozostaje dłużej nienaruszona.
• Używane na płaskim i pochyłym terenie.
• Kąt otwarcia powyżej 70° dla większej kontroli i precyzji.
• Dolne cięcie jest nachylone w dół od rzazu ścinającego.
• Rzaz ścinający jest w jednej linii lub nieco powyżej poziomu cięcia kierunkowego.
+ Zawiasa pozostaje nienaruszona, dopóki drzewo nie uderzy w ziemię, zapewniając lepszą kontrolę.
– Wyższa wysokość pniaka.
4. Cięcie Humboldta / rzaz podcinający klinowy z poziomą górna płaszczyzną podcięcia
Bezpieczny i skuteczny sposób na obalenie drzewa, które znajduje się na stromym zboczu lub jest podatne na rozszczepienie.
• Dobrze nadaje się do grubszych drzew na stromych zboczach.
• Kąt rozwarcia co najmniej 45°.
• Cięcie poziome ma taki sam kąt jak rzaz ścinający.
• Rzaz ścinający jest nieco powyżej poziomu cięcia kierunkowego.
+ Gatunki drzew podatne na rozszczepianie.
+ Nienaruszony odziomek.
+ Niska wysokość pniaka na stromych zboczach.
– Duża wysokość pniaka na płaskim podłożu.
Potwórzmy, że zaleca się stosowanie podcięcia klinowego z poziomą dolna płaszczyzną podcięcia, ponieważ jest ono bezpieczne, łatwiejsze i dobrze pasuje do większości zastosowań związanych ze ścinką drzew.
Zalecana metoda
1. Podcięcie klinowe z poziomą dolna płaszczyzną podcięcia
Zalecane dla większości drzew na płaskim lub lekko pochyłym terenie. Bezpieczny i najprostszy sposób prawidłowego działania. Duży kąt otwarcia (60–80°) zapewnia, że zawiasa pozostanie nienaruszona niemal do momentu, aż drzewo uderzy w ziemię.
Wykonując cięcie pod kątem od góry (i ustalając z jego pomocą kierunek), łatwiej jest wykonać cięcie dolne tak, aby oba cięcia zetknęły się. Rzaz ścinający wykonuje się zgodnie z cięciem dolnym lub nieco powyżej, aby zminimalizować ryzyko rozłupywania.
Opisujemy tutaj, jak należy to robić.
1. Odetnij nabiegi korzeniowe
2. Przygotuj się do wykonania górnego podcięcia
3. Wybierz kierunek
4. Wykonaj górne podcięcie
5. Wykonaj dolne podcięcie
6. W razie potrzeby wykonaj podcięcie po przeciwnej stronie
7. Wykonywanie rzazu ścinającego
1. Odetnij nabiegi korzeniowe
Przygotuj się do cięcia kierunkowego, odcinając wszystkie nabiegi korzeniowe, które mogą komplikować ścinkę. Często przydatne jest usunięcie kory po bokach pnia na wysokości zamierzonych cięć kierunkowych i obalających, co zapewnia ich lepszą widoczność.
2. Przygotuj się do wykonania górnego podcięcia
Opierając się o pie lewym ramieniem, stań szeroko w rozkroku lub oprzyj lewe kolano na ziemi, aby zachować równowagę. Przed rozpoczęciem cięcia kierunkowego należy wybrać wysokość pniaka i oznaczyć ją łańcuchem.
3. Wybierz kierunek
Górne cięcie odnieś do punktu znajdującego się w pewnej odległości od drzewa, aby ustalić kierunek jego upadku. Kierunek musi odpowiadać oznaczeniom kierunku obalania na pilarce (liniom).
4. Wykonaj górne podcięcie
Ustaw prowadnicę ukośnie i rozpocznij cięcie przy całkowicie otwartej przepustnicy pod kątem 60–80 stopni. Podczas cięcia sprawdzaj od czasu do czasu, czy zachowujesz pierwotną pozycję. Tnij do czasu osiągnięcia 20–25% średnicy drzewa.
5. Wykonaj dolne podcięcie
Cięcie dolne należy wykonać tak, aby precyzyjnie zeszło się z cięciem górnym. Upewnij się, że nie jest ono zbyt głębokie. Jeśli górne i dolne cięcia nie będą dokładnie dopasowane, nie uzyskasz wystarczającej kontroli przy obalaniu. Ważne jest również, aby podczas wykonywania cięcia dolnego pilarka była w położeniu poziomym.
6. W razie potrzeby wykonaj podcięcie po przeciwnej stronie
Jeśli drzewo jest szersze niż prowadnica, należy uzupełnić zarówno górne, jak i dolne cięcia z drugiej strony.
7. Wykonywanie rzazu ścinającego
Wybierz rzaz ścinający odpowiedni do danego drzewa. Rzaz ścinający powinien znajdować się w jednej linii lub nieco powyżej poziomu dolnego cięcia.
Inne metody
Zaprezentowaliśmy przegląd czterech typowych metod wykonywania rzazu podcinającego i przyjrzeliśmy się bliżej naszej zalecanej metodzie: Rzaz podcinający klinowy z poziomą dolna płaszczyzną podcięcia. Aby dowiedzieć się więcej o innych metodach, skontaktuj się z profesjonalistą w swojej okolicy.